Anal fissur, makat bölgesinde anüsün iç yüzeyinde oluşan küçük çatlaklardır. Toplumda sık görülen bu problem, genellikle kabızlık ve zorlanarak tuvalete çıkma sonucunda meydana gelir. Küçük bir çatlak gibi görünse de kişiye verdiği rahatsızlık oldukça fazladır. Şiddetli ağrı, yanma, kanama ve tuvaletten korkma hissi en sık yaşanan şikayetlerdir. Bu nedenle anal fissur tedavisi ertelenmemeli ve erken dönemde önlem alınmalıdır.
Anal Fissur Nedir?
Anal fissur, anüsün iç kısmını kaplayan ince dokuda meydana gelen küçük yırtık veya çatlak olarak tanımlanır. Basit bir çizik gibi görünse de her tuvalet sonrası ağrıya ve kanamaya yol açar. Tedavi edilmediğinde kronikleşebilir ve daha zor tedavi gerektiren bir hale dönüşebilir.
Anal Fissur Belirtileri
Anal fissurun en belirgin belirtileri şunlardır:
- Tuvalet sırasında ve sonrasında şiddetli ağrı,
- Makatta yanma ve batma hissi,
- Dışkılama sonrası tuvalet kağıdında kan görülmesi,
- Makat çevresinde kasılma hissi,
- İlerlemiş vakalarda akıntı ve kaşıntı.
Bu belirtiler özellikle hastayı psikolojik olarak da olumsuz etkiler. Kişi tuvaletten korkar hale gelir ve bu durum kabızlığı daha da artırarak bir kısır döngü oluşturur.
Anal Fissur Neden Olur?
Anal fissur oluşumunun en sık sebepleri şunlardır:
Kabızlık: Sert dışkının makattan geçerken yırtığa yol açması,
İshal: Sürekli dışkılama sonucu anüsün tahriş olması,
Doğum: Doğum sırasında makat bölgesine fazla baskı uygulanması,
Ağır kaldırma: Karın içi basıncın artması,
Makat travmaları: Zorlayıcı hareketler veya yanlış alışkanlıklar.
Anal Fissur Türleri
Anal fissur iki farklı şekilde sınıflandırılır:
Akut anal fissur: Yeni başlayan, genellikle birkaç hafta içinde iyileşebilen çatlaklardır.
Kronik anal fissur: Uzun süre devam eden, çevresinde cilt katlantısı ve kas spazmı oluşmuş çatlaklardır.
Akut dönemde tedaviye başlanmazsa fissur kronikleşebilir.
Anal Fissur Tedavisi
Anal fissur tedavisi, hastalığın akut veya kronik olmasına göre değişir.
1. İlaç ve Krem Tedavisi
Ağrı kesici ve rahatlatıcı kremler,
Kas spazmını azaltan merhemler,
Damarları genişleterek kan dolaşımını artıran kremler kullanılır.
Bu yöntem genellikle akut fissurlarda etkilidir.
2. Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Tedavide en önemli adımlardan biri kabızlığı önlemektir. Bunun için:
Bol lifli gıda tüketmek,
Günlük en az 2 litre su içmek,
Düzenli egzersiz yapmak,
Tuvalette uzun süre kalmamak gerekir.
3. Botoks Tedavisi
Kronik anal fissur tedavisinde botoks enjeksiyonu yaygın olarak kullanılır. Botoks, makat kaslarını gevşeterek çatlağın iyileşmesini kolaylaştırır.
4. Cerrahi Yöntem
Diğer tedavilerle düzelmeyen kronik vakalarda cerrahi yöntem uygulanır. “Lateral internal sfinkterotomi” adı verilen ameliyatla kas spazmı giderilir ve çatlak kalıcı olarak iyileştirilir.
Anal Fissur Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Tedavi edilmeyen anal fissur, kronikleşir ve sürekli ağrıya yol açar. Ayrıca enfeksiyon, fistül oluşumu ve yaşam kalitesinde ciddi düşüşe neden olabilir. Bu yüzden erken dönemde doktora başvurmak büyük önem taşır.
Anal Fissurdan Korunma Yöntemleri
- Düzenli ve dengeli beslenmek,
- Lifli gıdaları artırmak,
- Bol su içmek,
- Kabızlıktan kaçınmak,
- Tuvalet alışkanlıklarını düzenlemek,
- Ağır yük kaldırmamaya özen göstermek.
Bu basit önlemler, anal fissur riskini büyük ölçüde azaltır.
Özetle, anal fissur oldukça yaygın görülen, yaşam kalitesini düşüren ancak tedavi edilebilen bir rahatsızlıktır. Akut dönemde ilaç ve yaşam tarzı değişiklikleri ile kısa sürede iyileşebilir. Ancak kronikleşmiş vakalarda botoks veya cerrahi tedavi gerekebilir. Erken tanı ve doğru tedavi ile anal fissurdan tamamen kurtulmak mümkündür.
