Soğuk havalarda cilt kuruluğunu önlemenin yolları, kış mevsiminin gelmesiyle birlikte birçok insanın gündemine girer. Dışarıdaki keskin rüzgâr ve içerideki kuru hava birleştiğinde, cildin nem dengesi alt üst olabilir. Ciltte gerginlik, kaşıntı, pul pul dökülme ve hatta çatlaklar meydana gelebilir. Bu durum, sadece estetik bir kaygı değil, aynı zamanda cildin koruyucu bariyerinin zayıfladığının bir işaretidir. Sağlıklı bir cilt, dış etkenlere karşı bir kalkan görevi görür. Kış aylarında bu kalkanı güçlü tutmak için atılacak adımlar, genel cilt sağlığını doğrudan etkiler. Cildin ihtiyaç duyduğu bakımı ve nemi ona geri kazandırmak, sanıldığından daha kolaydır. Doğru alışkanlıklar ve ürünlerle kış mevsimini parlak ve canlı bir ciltle geçirebilirsiniz.
Kış Mevsiminde Cilt Neden Nemsiz Kalır?
Kış aylarında cildin kurumasına sebep olan birden fazla faktör bulunur. Bu faktörlerin anlaşılması, doğru karşı tedbirlerin alınmasını kolaylaştırır. Cildin doğal yapısı ve çevresel koşullar arasındaki etkileşim, kuruluğun temelini atar.
Düşük nem seviyelerinin cilde etkisi
Kışın hava sıcaklığı düştüğünde, havanın su buharı tutma kapasitesi de azalır. Bu durum, dış ortamdaki nemin düşmesine yol açar. Nemsiz hava, adeta bir sünger gibi davranarak çevresindeki nemi çeker. Bu süreçte cildimizdeki su da buharlaşarak havaya karışır. Cildin en dış katmanı olan stratum corneum, normalde yeterli miktarda su tutarak cildin esnek ve pürüzsüz kalmasını sağlar. Havadaki nem azaldığında, bu katmandaki su kaybı hızlanır. Sonucunda cilt gerginleşir, esnekliğini yitirir ve savunmasız hale gelir. Cildin koruyucu lipit bariyeri de bu durumdan etkilenir ve işlevini tam olarak yerine getiremez.
Kapalı alanlardaki ısıtıcıların rolü
Soğuktan korunmak için çalıştırılan ısıtma sistemleri, kapalı alanlardaki havanın kurumasına neden olur. Kaloriferler, klimalar veya diğer ısıtıcılar, ortamdaki nemi ciddi oranda düşürür. Sürekli olarak kuru havaya maruz kalan cilt, hızla su kaybeder. Günün büyük bir bölümünü bu tür ortamlarda geçiren kişilerde cilt kuruluğu şikâyetleri daha yoğun yaşanır. Özellikle ofis ve ev ortamları, cildin nemini çalan görünmez tuzaklara dönüşebilir. Bu durum, cildin doğal nem dengesini bozarak pul pul dökülmelere ve kaşıntıya zemin hazırlar.
Sıcak duş alışkanlıklarının cilde yansıması
Soğuk bir günün ardından sıcak bir duş almak rahatlatıcı gelebilir. Fakat bu alışkanlık, cilt sağlığı için pek de faydalı değildir. Aşırı sıcak su, cildin yüzeyindeki doğal yağ tabakasını (sebum) çözer ve uzaklaştırır. Bu yağ tabakası, cildi dış etkenlerden koruyan ve nemin içeride kalmasına yardımcı olan hayati bir bariyerdir. Bu bariyer zayıfladığında, cilt su kaybına karşı savunmasız kalır. Duş süresinin uzaması ve suyun sıcaklığının artması, kuruluğun şiddetini de artırır. Duş sonrası ciltte hissedilen gerginlik, aslında bu doğal koruyucu tabakanın zarar gördüğünün bir işaretidir.
Cilt Kuruluğuna Karşı Günlük Bakım Düzeni
Kış aylarında cildin kaybettiği nemi geri kazandırmak ve koruyucu bariyerini güçlendirmek için günlük bakım düzeninde bazı değişiklikler yapmak gerekir. Bu düzen, cildin kış koşullarına adaptasyonunu kolaylaştırır.
Nazik temizleyiciler seçimi
Cilt temizliği, bakımın ilk ve en temel adımıdır. Kış aylarında, cildin doğal yağlarını soyan sert ve köpüren temizleyicilerden uzak durmak gerekir. Alkol, sülfat ve parfüm barındıran ürünler yerine, krem veya süt formundaki nazik temizleyiciler tercih edilmelidir. Bu ürünler, cildi kir ve makyajdan arındırırken, nem bariyerine zarar vermez. Cildi temizledikten sonra gerginlik hissi bırakmayan, aksine yumuşak bir his veren ürünler doğru seçimlerdir. Cildi sabah ve akşam olmak üzere günde iki kez temizlemek yeterlidir. Aşırı yıkama, cildin daha da kurumasına sebep olabilir.
Doğru nemlendirici nasıl seçilir?
Nemlendirici, kış bakımının başrol oyuncusudur. Yazın tercih edilen hafif losyonlar, kışın yetersiz kalabilir. Kış aylarında, daha yoğun ve zengin içerikli ürünlere yönelmek gerekir. Seramidler, hyaluronik asit ve gliserin gibi bileşenler barındıran nemlendiriciler, cildin su tutma kapasitesini artırır ve onarılmasına yardımcı olur. Seramidler, cilt bariyerinin temel yapı taşlarındandır ve bu bariyeri güçlendirir. Hyaluronik asit, kendi ağırlığının bin katına kadar su tutabilen bir moleküldür ve cilde yoğun nem desteği verir. Nemlendiriciyi, duştan veya yüz yıkamadan hemen sonra, cilt hafif nemliyken uygulamak, ürünün emilimini artırır. Bu yöntem, suyun cilde hapsedilmesini kolaylaştırır.
Kışın güneş koruyucu ihmal edilmemeli?
Güneş koruyucunun sadece yaz aylarında sürüldüğüne dair yaygın bir yanılgı bulunur. Oysa UVA ışınları, bulutlu ve soğuk havalarda bile cilde ulaşarak yaşlanma belirtilerine ve lekelere neden olabilir. Özellikle kar yağan bölgelerde, kardan yansıyan güneş ışınları cilde en az yaz güneşi kadar zarar verebilir. Bu sebeple, kış aylarında da dışarı çıkmadan önce yüz, boyun ve eller gibi açıkta kalan bölgelere geniş spektrumlu bir güneş koruyucu uygulamak cilt sağlığını korumak adına atılacak akıllıca bir adımdır. En az 30 koruma faktörlü (SPF) bir ürün seçmek idealdir.
Dudak ve el bakımının önemi
Dudaklar ve eller, ince derileri ve daha az yağ bezine sahip yapıları sebebiyle soğuk havadan ilk etkilenen bölgelerdir. Çatlayan dudaklar ve kuruyan eller, kışın en yaygın şikayetlerindendir. Dudakları korumak için düzenli olarak besleyici bir dudak balsamı uygulanmalıdır. Shea yağı veya balmumu gibi içerikler, dudaklarda koruyucu bir katman meydana getirir. Eller için ise gün içinde ihtiyaç duyuldukça yoğun nemlendirici el kremleri sürülmelidir. Özellikle suyla temas ettikten sonra elleri nemlendirmek, kuruluğun önüne geçmede büyük rol oynar. Gece yatmadan önce ellere ve ayaklara yoğun bir nemlendirici sürüp pamuklu eldiven veya çorap giymek, sabaha yumuşacık bir ciltle uyanmayı sağlar.
Beslenme ve Yaşam Tarzı Alışkanlıkları
Cilt sağlığı, sadece dışarıdan uygulanan ürünlerle değil, aynı zamanda içeriden gelen destekle de şekillenir. Beslenme düzeni ve yaşam tarzı alışkanlıkları, cildin kışa karşı direncini doğrudan etkiler.
Yeterli su tüketiminin cilde katkısı
Cildin nemli ve esnek kalabilmesi için hidrasyon içeriden başlamalıdır. Kış aylarında terleme azaldığı için susuzluk hissi daha az yaşanabilir. Bu durum, su tüketiminin ihmal edilmesine yol açabilir. Vücut susuz kaldığında, bu durumun ilk belirtileri ciltte görülür. Cilt matlaşır, esnekliğini kaybeder ve ince çizgiler daha belirgin hale gelir. Günde en az 8-10 bardak su içmek, cildin içten nemlenmesine ve daha canlı görünmesine yardımcı olur. Su tüketimini artırmak için bitki çayları veya taze sıkılmış meyve suları da tercih edilebilir.
Cilt dostu besinler hangileridir?
Tüketilen gıdalar, cildin yapı taşlarını oluşturur. Cilt bariyerini güçlendiren ve cildin sağlıklı kalmasına yardımcı olan besinleri diyetinize eklemek, kış kuruluğuna karşı etkili bir savunma mekanizmasıdır. Omega-3 yağ asitleri açısından zengin olan somon, ceviz ve keten tohumu gibi gıdalar, cildin yağ bariyerini destekler ve iltihaplanmayı azaltır. Avokado, sağlıklı yağlar ve E vitamini açısından zengindir. Tatlı patates, havuç gibi turuncu sebzeler beta-karoten içerir ve cildin kendini korumasına yardımcı olur. C vitamini barındıran turunçgiller ve yeşil yapraklı sebzeler ise kolajen üretimini destekleyerek cildin sıkılığını korur.
Egzersizin kan dolaşımına faydaları
Düzenli egzersiz yapmak, kan dolaşımını hızlandırır. Hızlanan kan dolaşımı, cilt hücrelerine daha fazla oksijen ve besin taşınmasını sağlar. Bu durum, cildin daha sağlıklı ve canlı görünmesine katkıda bulunur. Terleme yoluyla toksinlerin atılmasına da yardımcı olan egzersiz, cildin kendini yenileme mekanizmasını destekler. Soğuk hava nedeniyle dışarıda spor yapmak zorlaşsa da evde yapılabilecek yoga, pilates veya dans gibi aktiviteler de benzer faydaları sunar. Egzersiz sonrası ılık bir duş alıp hemen ardından nemlendirici uygulamak, cildinize yapacağınız en büyük iyiliklerden biridir.
Ev Ortamında Alınabilecek Önlemler
Cildimizi sadece dışarıda değil, evimizin içinde de korumamız gerekir. Ev ortamında yapılacak birkaç basit düzenleme ile cildin nem dengesini korumak mümkündür.
Hava nemlendirici cihazlar
Isıtma sistemlerinin kuruttuğu ev havasını dengelemek için hava nemlendirici cihazlar (buhar makineleri) harika bir çözümdür. Özellikle yatak odasında çalıştırılacak bir nemlendirici, gece boyunca cildin su kaybetmesini engeller. Ortamdaki ideal nem seviyesi %40-50 aralığındadır. Bu seviyeyi korumak, cildin yanı sıra solunum yollarının da sağlıklı kalmasına yardımcı olur. Hava nemlendiriciler, kış aylarında kuruyan ve kaşınan cildin rahatlaması için pratik bir yöntemdir.
Giysi seçiminde nelere dikkat edilmeli?
Kışın kat kat giyinirken cildinize doğrudan temas eden kumaşların türü de cilt sağlığını etkiler. Yün gibi bazı kumaşlar, hassas ciltlerde tahrişe ve kaşıntıya neden olabilir. Bu tür kumaşları doğrudan cilde temas ettirmek yerine, altına pamuklu gibi yumuşak ve nefes alan bir katman giymek daha doğrudur. Cildin hava almasını engelleyen sentetik kumaşlar yerine, doğal ve nefes alabilen kumaşlar tercih etmek, cilt tahrişini ve kuruluğunu önlemeye yardımcı olur.
