Bitkisel temizlik ürünleriyle sağlıklı yaşam sürmek sandığınızdan çok daha kolay. Evlerimizde her gün yerleri siliyor, bulaşıkları yıkıyor ve toz alıyoruz. Market raflarında gördüğümüz o rengarenk şişelerin içi aslında pek çok bilinmeyen maddeyle dolu. Temizlik yaparken güzel kokular duymak hoşumuza gider. Fakat bu kokuların ciğerlerimize ne yaptığını pek düşünmeyiz. Çamaşır suyunun keskin kokusu genzimi yaktığında hemen pencereyi açma ihtiyacı duyarım. Siz de benzer şeyler yaşıyorsanız, doğanın bize sunduğu nimetlere dönme vakti gelmiş demektir. Evdeki havayı kirletmeden, sevdiklerimize zarar vermeden pırıl pırıl bir eve kavuşmak mümkün.
Doğal malzemelerle temizlik yapmak, eskilerin bildiği ama bizim unuttuğumuz bir alışkanlık. Anneannelerimiz arap sabunuyla halıları pırıl pırıl yapardı. O zamanlar ne alerji bu kadar yaygındı ne de nefes darlığı çeken insan sayısı bu kadar fazlaydı. Kimyasal kalıntılar tabaklarda, bardaklarda ya da yerlerde kalır. Emekleyen bir bebek ya da yerde yatan sevimli bir kedi bu kalıntılara maruz kalır. Doğal temizlik malzemeleri ise durulansa bile geride zehirli bir iz bırakmaz. Bu yüzden bitkisel ürünlere yönelmek sadece evi değil, vücudumuzu da korur.
Evdeki Malzemelerin Gücünü Hafife Almayın
Mutfak dolabınızı açtığınızda aslında en güçlü temizleyicilerin orada durduğunu göreceksiniz. Pahalı deterjanlara avuç dolusu para dökmenize gerek yok. Sirke, limon, karbonat ve tuz gibi basit gıdalarla inatçı lekelerin üstesinden gelebilirsiniz. Ev yapımı doğal temizleyiciler hazırlamak birkaç dakikanızı alır. Şişelerin arkasındaki okunması zor içindekiler kısmını çözmeye çalışmaktan daha zahmetsizdir.
Sirke kokusunu sevmeyenler olabilir. Ancak sirke kuruduğunda kokusu uçar gider. Geride sadece temizlenmiş bir yüzey kalır. Mikrop kırma konusunda sirke oldukça başarılıdır. Özellikle beyaz sirke, kireç lekeleriyle savaşta en büyük yardımcınız olur. Muslukların etrafında biriken o beyaz lekeleri çıkarmak için sirkeyi bir pamuğa döküp silmeniz yeterli. Sonucu gördüğünüzde şaşıracaksınız.
Karbonat ile zorlu lekere savaş açın
Karbonat sadece hamur işlerinde işe yaramaz. Temizlikte de tam bir kahramandır. Tıkanmış lavaboları açmak, kötü kokuları gidermek veya derz aralarını beyazlatmak onun işidir. Karbonatlı temizlik karışımları hazırlarken içine biraz limon sıkarsanız köpürdüğünü görürsünüz. Bu reaksiyon kirleri yerinden söker atar.
Fırın temizliği genelde en sevilmeyen iştir. Yağlar kurur, yanar ve yapışır. Kimyasal fırın temizleyicileri ise çok ağır kokar. Bunun yerine karbonat ve suyu karıştırıp macun kıvamına getirin. Fırının içine sürün ve bir gece bekletin. Ertesi gün nemli bir bezle sildiğinizde yağların aktığını göreceksiniz. Hem fırınınız temizlenir hem de yemeklerinize kimyasal kokusu sinmez.
Limonun ferahlatıcı etkisi
Limon, asidik yapısı sayesinde yağları parçalar. Aynı zamanda eve mis gibi bir koku yayar. Kesme tahtalarını temizlemek için yarım limonu tahtaya sürün. Üzerine biraz tuz serpip ovalayın. Balık veya soğan kokusundan eser kalmaz. Doğal yağ çözücü arıyorsanız limon kabuklarını atmayın. Bir kavanozda biriktirip üzerine sirke dökün. Birkaç hafta bekledikten sonra süzün. Size harika bir mutfak temizleyicisi.
Mutfakta Zehirsiz Temizlik Mümkün
Bulaşık deterjanları tabaklarda ince bir film tabakası bırakabilir. Durulasanız bile tam olarak gitmeyebilir. Sıcak yemek tabağa konduğunda bu kalıntılar yemeğe geçer. Kendi bulaşık makinesi deterjanınızı yapmak sandığınızdan basittir. Boraks, çamaşır sodası ve limon tuzu karışımı işinizi görür. Parlatıcı gözüne ise elma sirkesi dökün. Bardaklarınızın ışıl ışıl olduğunu fark edeceksiniz.
Buzdolabı temizliği de sağlık açısından çok mühimdir. Yiyeceklerin saklandığı bir yeri çamaşır suyuyla silmek doğru olmaz. Sirkeli suyla rafları silmek hem mikropları öldürür hem de küf oluşumunu engeller. Buzdolabındaki kötü kokular içinse bir kaseye karbonat koyup rafa yerleştirin. O kase, dolaptaki tüm ağır kokuları içine çeker hapseder.
Banyo Temizliğinde Bitkisel Çözümler
Banyolar nemli yerler olduğu için küf ve bakteri üremesine çok uygundur. Fayans araları zamanla kararır. Bitkisel banyo temizliği yaparken çay ağacı yağından yardım alabilirsiniz. Çay ağacı yağı, mantar ve küf oluşumunu durdurur. Bir sprey şişesine su, sirke ve birkaç damla çay ağacı yağı ekleyin. Duş kabinini ve fayansları bu karışımla silin. Hem küflerden kurtulun hem de banyonuzun havasını tazeleyin.
Tuvalet temizliğinde de yine karbonat ve sirke ikilisi devreye girer. Klozete bir fincan karbonat dökün. Üzerine bir fincan sirke ekleyin. Köpürme bitince fırçayla ovalayın ve sifonu çekin. Ağır kimyasalların genzinizi yakmasına izin vermeden tertemiz bir tuvalete kavuşursunuz.
Aynalar ve camlar için de camsil almaya gerek yok. Yarı yarıya su ve sirke karışımı, gazete kağıdıyla silindiğinde iz bırakmaz. Aynalarınız buhar yaptığında bile daha çabuk açılır.
Çamaşırlarda Yumuşacık ve Doğal Dokunuşlar
Giysilerimiz gün boyu tenimize değer. Deterjan ve yumuşatıcı kalıntıları deriden emilir. Cilt problemleri, egzama veya kaşıntıların sebebi bazen yanlış deterjan seçimidir. Bitkisel çamaşır temizliği için rendelenmiş zeytinyağlı sabun veya sabun cevizi tercih edebilirsiniz. Sabun cevizi, suyla buluştuğunda doğal bir köpük salar. Çamaşırları sertleştirmez.
Yumuşatıcıların kokusu güzel olsa da içindeki maddeler bazen alerji yapar. Yumuşatıcı gözüne sirke koymak çamaşırları yumuşatır. Merak etmeyin, çamaşırlar kuruyunca sirke kokmaz. Güzel koku isterseniz sirkenin içine birkaç damla lavanta yağı damlatın. Çamaşırlarınız bahar bahçesi gibi kokarken teniniz de rahat eder.
Leke çıkarma konusunda da doğal yöntemler vardır. Kan lekesine soğuk su ve tuz, yağ lekesine ise mısır nişastası veya karbonat döküp beklemek lekeyi alır. Çimen lekesi içinse sirke ve su karışımı işe yarar. Hemen müdahale etmek lekenin çıkmasını kolaylaştırır.
Arap Sabunu ile Genel Temizlik
Eskiden evlerde en çok arap sabunu bulunurdu. Doğal temizlik ürünleri arasında en bilinenidir. Jel kıvamındadır ve suda kolayca erir. Halı silerken, koltukları temizlerken veya yerleri paspaslarken arap sabunu harikalar yaratır. Ahşap yüzeylere zarar vermez, aksine besler ve parlatır. Parkeleriniz matlaştıysa arap sabunlu suyla silmeyi deneyin.
Halıdaki lekeler için de bir miktar arap sabununu ılık suda eritin. Bir bezle lekeyi ovalayın. Duruladıktan sonra halının renginin açıldığını göreceksiniz. Kimyasal halı şampuanları gibi köpüğü arındırmak için saatlerce uğraşmanıza gerek kalmaz. Kolayca durulanır.
Bitki Yağlarıyla Evin Havasını Değiştirin
Temizlik sadece kirleri yok etmek değildir. Evin enerjisini ve kokusunu da tazelemektir. Sentetik oda spreyleri baş ağrısı yapabilir. Bunun yerine uçucu bitki yağlarından faydalanın. Doğal oda kokusu yapmak için bir sprey şişesine su doldurun. İçine sevdiğiniz yağlardan damlatın.
- Lavanta yağı: Sakinleştirir, uykuya geçişi kolaylaştırır. Yatak odasında çarşaflara sıkabilirsiniz.
- Nane yağı: Enerji verir, zihni açar. Çalışma odasında havayı tazeler.
- Okaliptüs yağı: Nefesi açar, mikropları kırar. Kış aylarında salonunuzda kullanabilirsiniz.
- Portakal veya limon yağı: Neşe verir, mutfak kokularını bastırır.
Bu yağlar aynı zamanda temizlik sularına da eklenebilir. Yerleri sildiğiniz suya ekleyeceğiniz birkaç damla yağ, tüm evin havasını değiştirir.
Bütçe Dostu ve Çevreci Yaklaşım
Hazır temizlik ürünlerinin fiyatları günden güne artıyor. Her bölge için ayrı bir ürün almak bütçeyi zorlar. Mutfak için ayrı, banyo için ayrı, cam için ayrı deterjan almak yerine evdeki malzemelerle hepsini halledebilirsiniz. Sirke, karbonat ve limon çok daha ekonomiktir. Büyük boy aldığınız bir sirke aylarca yeter.
Ayrıca plastik atık meselesi de var. Her biten deterjan şişesi çöpe gider. Doğada kaybolması yüzyıllar sürer. Kendi hazırladığınız karışımları cam şişelerde veya eski sprey kutularında saklayabilirsiniz. Böylece plastik atığını azaltmış olursunuz. Çevre dostu temizlik anlayışı, gelecek nesillere daha temiz bir dünya bırakmak adına atılacak ufak ama kıymetli bir adımdır. Sulara karışan kimyasallar denizdeki canlıları da tehdit eder. Doğal malzemeler ise doğada çözünür ve zarar vermez.
Pratik Bitkisel Temizlik Tarifleri
Kafanızın karışmaması için birkaç basit karışımı bir kenara not edebilirsiniz.
- Çok amaçlı yüzey temizleyici: Bir sprey şişesinin yarısına su, yarısına beyaz sirke koyun. İçine 10 damla limon yağı ekleyin. Mutfak tezgahı, masa, cam ve aynalarda gönül rahatlığıyla silme işlemi yapın.
- Ovma kremi: Bir kaseye bir su bardağı karbonat koyun. Macun kıvamına gelene kadar arap sabunu veya bitkisel sıvı sabun ekleyin. Lavabo, küvet ve fırın temizliğinde beze alıp ovun.
- Ahşap temizleyici: Bir litre suya yarım çay bardağı sirke ve bir yemek kaşığı zeytinyağı ekleyin. Toz alırken veya ahşap mobilyaları silerken bu karışım ahşabı besler.
Bitkisel temizlik ürünleriyle sağlıklı yaşam tercihi yapmak, evinizdeki kimyasal yükünü azaltır. Baş ağrıları azalır, cilt nefes alır. Çocuklar yerde oynarken içiniz rahat eder. Evcil hayvanlarınızın patileri tahriş olmaz. Doğaya saygı duymak, kendi sağlığımıza saygı duymakla başlar.
Bu değişimi bir anda yapmak zorunda değilsiniz. Biten bir deterjanın yerine yenisini alırken doğal olanı seçebilirsiniz. Veya elinizdeki sirkeyi temizlikte denemeye başlayabilirsiniz. Bir kere o ferahlığı ve temizliği görünce zaten eski ağır kokulu deterjanlara eliniz gitmeyecek. Evinizin kokusu değişecek, enerjisi yükselecek. Sağlıklı bir yaşam alanı oluşturmak sizin elinizde. Doğanın bize sunduğu bu basit çözümlerle hem cebinizi hem sağlığınızı hem de gezegenimizi koruyabilirsiniz.
