Eski tişörtten bez çanta yapımı evdeki malzemeleri değerlendirmenin en zahmetsiz yoludur. Dolabın bir köşesinde unutulmuş, rengi solmuş ya da artık bedeni uymayan kıyafetler çöp olmak zorunda değil. Bir makas ve biraz vakit ayırarak bu kıyafetler işe yarar bir eşyaya dönüşür. Dikiş makinesine, iğneye veya ipliğe ihtiyaç duymadan sadece düğüm atarak sağlam bir torba elde edersiniz. Kumaşın türü, esnekliği ve kalınlığı ortaya çıkacak ürünün karakterini belirler. Penye kumaşlar esnek yapıları sayesinde içine konan eşyaların şeklini alır.
Plastik poşetlerin doğaya verdiği zarar herkesçe bilinir. Bez torbalar ise defalarca yıkanıp temizlenir. Yırtılana kadar senelerce iş görür. Kendi yaptığınız bir eşyayı kolunuza takıp dışarı çıkmanın keyfi başkadır. Mağazadan alınan standart ürünlerin aksine, bu çantalar tamamen size özeldir. Üzerindeki baskılar, renkler ve kesim şekli sizin zevkinizi yansıtır.
Malzeme Seçimi ve Hazırlık Aşaması
İşe başlamadan önce doğru tişörtü seçmek gerekir. %100 pamuklu kumaşlar en iyi sonucu verir. Pamuklu doku hem yumuşaktır hem de düğümler sıkıca tutar. Sentetik karışımlı kumaşlar düğüm atarken kayabilir ve zamanla gevşeme yapar. Kumaşın kalınlığı da taşınacak yük açısından belirleyicidir. Ağır market alışverişleri veya kitap taşımak için kalın dokulu kumaşlar seçilmelidir. Plaj eşyaları veya hafif yükler için daha ince penyeler iş görür.
Tişörtün üzerinde leke veya yırtık olmamasına dikkat edilmelidir. Eğer sevdiğiniz bir baskı veya desen varsa, bu kısmın çantanın ön yüzüne geleceğini hesaplamalısınız. Seçtiğiniz kıyafetin boyutu çantanın hacmini doğrudan etkiler. Large veya X-Large bedenler geniş hacimli torbalar için idealdir. Small bedenler ise daha küçük, cüzdan ve telefon sığacak pratik çantalar verir.
Makas seçimi işin kalitesini belirler. Kumaş makası veya çok keskin bir kağıt makası işinizi kolaylaştırır. Körelmiş makaslar kumaşı çiğner ve kenarlarda tiftiklenme yapar. Kesim hattının düzgün olması, çantanın bitmiş halinin temiz görünmesini sağlar. Yanınızda bir cetvel veya sabun bulundurmak, kesilecek yerleri işaretlemek için faydalı olur. Göz kararı kesmek bazen yamukluklara yol açar.
Tişörtü Kesime Hazırlama
Tişörtü düz bir zemine, örneğin masaya veya yere serin. Kumaşta kat izi veya kırışıklık kalmamalıdır. Elinizle iyice düzelterek iki katın üst üste tam oturduğundan emin olun. Kayma olursa kesimler simetrik olmaz.
İlk iş kollardan kurtulmaktır. Kol dikişlerini takip ederek, dikişin hemen iç kısmından kesin. Kolların gövdeyle birleştiği yerdeki dikiş izini tamamen çıkarmanız gerekir. Böylece çantanın askıları daha temiz görünür. Kol oyuğunu ne kadar derin keserseniz, askılar o kadar ince ve uzun olur. Daha sağlam askılar için oyuğu çok derinleştirmemek lazımdır.
Sırada yaka kısmı var. Yaka lastiğinin etrafından oval veya kare şeklinde bir parça kesip çıkarın. Burası çantanızın ağız kısmı olacak. Eğer açıklığın geniş olmasını isterseniz kesimi derinleştirin. Dar bir ağız isterseniz sadece yaka lastiğini çıkarın. Bu aşamada kumaş katlarının kaymaması için arada bir düzeltme yapmak iyidir. Dikişsiz çanta tasarımı yaparken simetri göze hoş görünür ama milimetrik hata yapmak sonucu çok etkilemez. Penye kumaş kesildikten sonra kenarları içe doğru kıvrılır ve hataları gizler.
Taban Kısmını Hazırlama ve Püsküller
Çantanın altını kapatmak için en eğlenceli kısma geldik. Tişörtün etek ucundaki dikişli kısmı kesip atın. Bu kısım genellikle serttir ve düğüm atmayı zorlaştırır. Etek ucu kesildikten sonra, tişörtün alt kısmından yukarıya doğru yaklaşık 7-10 santim uzunluğunda şeritler kesin. Bu şeritler yan yana, yaklaşık 2-3 santim genişliğinde olmalıdır.
Tişörtün ön ve arka yüzünü birlikte kestiğiniz için elinizde alt alta duran şerit çiftleri olacak. Bu püskülleri keserken hepsinin aynı boyda olmasına gayret edin. Kenarlarda kalan kapalı kısımları da makasla açarak şerit haline getirin. Kesim işlemi bittiğinde tişörtün alt kısmı saçaklı bir görünüm alır.
Düğümleme Tekniği ve Sağlamlaştırma
Eski tişörtten bez çanta yapımı sürecinin kilit noktası burasıdır. Çantanın altının açılmaması için düğümlerin sıkı olması şarttır. İki aşamalı bir düğüm tekniği uygularız.
Önce, üst üste gelen ön ve arka şerit çiftlerini birbirine bağlayın. İlk düğümü attıktan sonra iyice sıkın, ardından üzerine bir kör düğüm daha atın. Bu işlemi tüm şeritler bitene kadar yan yana devam ettirin. Şu an çantanızın altı kapandı ancak şeritlerin arasında küçük delikler kalmış olabilir. Bu delikleri kapatmak için ikinci tur düğümleme yapılır.
Yan yana duran iki düğümlü şeritten birer parça alıp birbirine bağlayın. Yani birinci düğümden bir uç, ikinci düğümden bir uç alıp bunları düğümleyin. Bu işlem, düğümler arasında ağ benzeri bir yapı kurar ve tabanı tamamen kapatır. Küçük eşyaların düşmesini engellemek için bu ikinci tur çok değerlidir. Düğümleri ne kadar sıkı atarsanız taban o kadar büzgülü ve sağlam durur.
Çantanın Son Halini Verme
Düğümleme bittikten sonra iki seçeneğiniz var. Eğer püsküllü, bohem bir tarz isterseniz çantayı bu haliyle bırakın. Püsküller dışarıda sallanır ve hoş bir hava katar. Daha sade ve temiz bir görünüm isterseniz, çantayı ters çevirin. Püsküller içeride kalır ve dışarıdan bakıldığında dikişsiz, düz bir taban görünür. Ters çevrildiğinde taban kısmı hafifçe oval bir şekil alır.
Askı kısımlarını elinizle çekerek biraz esnetin. Penye kumaş çekildiğinde uzar ve kenarları içeri kıvrılır. Bu işlem, kesilen yerlerin daha düzgün görünmesini ve kumaş ipliklerinin dökülmemesini sağlar. Yaka açıklığını da aynı şekilde esneterek formunu oturtun.
Pazar Filesi Modeli Yapımı
Elinizdeki tişörtü standart bir torba yerine file çanta modeli haline getirmek de mümkündür. Bunun için yukarıdaki adımları takip ederek kolları, yakayı kesin ve tabanı düğümleyin. Farklı olan kısım gövde üzerindeki kesimlerdir.
Tişörtü düz bir zemine serin. Bir cetvel yardımıyla üzerine yatay çizgiler belirleyin. Makasla bu çizgiler üzerinden, aralıklı kesikler atın. Kesikler şaşırtmalı olmalı; yani bir sıradaki kesiklerin ortasına, alt sıradaki kesik denk gelmeli. Tuğla duvar örer gibi düşünebilirsiniz. Bu kesikler tişört dururken kapalı görünür ancak çantayı kaldırıp içine bir şey koyduğunuzda açılır ve file şeklini alır.
File modeli, meyve sebze taşımak için harikadır. Hava aldığı için içindeki gıdalar bozulmaz. Ayrıca plajda ıslak havlu veya mayo taşımak için de idealdir. Kumaşın hava geçirmesi kuruma sağlar. Bu modelde kumaş çok esneyeceği için biraz daha kalın tişörtler seçmek yerinde olur.
Çantayı Süsleme Fikirleri
Sade bir tişört kullandıysanız üzerini renklendirmek isteyebilirsiniz. Kumaş boyaları ile üzerine desenler çizin. Patates baskısı veya ip baskısı gibi geleneksel yöntemlerle eğlenceli şekiller çıkarın. Eğer elinizde varsa, ütüyle yapışan armalar yapıştırın.
Püsküllü modeli tercih ettiyseniz, sarkan şeritlerin uçlarına renkli boncuklar geçirin. Boncukları sabitlemek için ucuna küçük bir düğüm atmanız yeterlidir. Yürürken çıkan hafif sesler çantaya hareket katar. Askı kısımlarına kurdele veya fular bağlayarak daha şık bir hava katın. Eski kot pantolonlardan kestiğiniz bir cebi, kumaş yapıştırıcısı ile çantanın ön yüzüne monte edin. Böylece telefon veya anahtar koymak için ekstra bir alan kazanmış olursunuz.
Bakım ve Yıkama Önerileri
Geri dönüşüm projeleri ile yapılan ürünlerin bakımı kolaydır. Pamuklu tişörtlerden yapılan çantalar çamaşır makinesinde yıkanır. Ancak ilk yıkamada renk verme ihtimaline karşı benzer renklerle atın. Düğümlerin açılmaması için düşük devirde sıkma yaptırın veya elde yıkayıp asarak kurutun.
Püsküllü kısımlar yıkama sonrası karışabilir. Kuruduktan sonra elinizle tarayarak düzeltin. Zamanla kumaşta sarkma olursa, taban düğümlerini tekrar sıkılaştırın. Penye kumaşlar yüksek ısıda biraz çekebilir, bu yüzden 30-40 derece sıcaklık idealdir. Ütü istemez ancak çok kırışırsa düşük ısıda ütüleyin.
Kullanım Alanları ve Avantajları
Bu çantalar hafiftir, katlandığında yer kaplamaz. Çantanızın, arabanızın bir köşesinde veya cebinizde taşıyın. Beklenmedik bir alışveriş durumunda hemen çıkarıp doldurun. Kağıt veya plastik poşetlerin yırtılma riskine karşı kumaşın esnekliği güven verir.
Spor salonuna giderken yedek kıyafetleri ve suyu koymak için ideal boyuttadır. Kirli kıyafet torbası olarak da iş görür. Çocuklar için oyuncak taşıma torbası yapın. Onların sevdiği çizgi film karakterli eski tişörtleri, kendi çantaları haline gelince eşyalarını taşımak onlar için eğlenceye dönüşür.
Kitap veya defter taşırken köşeli sert cisimler ince kumaşı delebilir. Bu tür eşyalar için çift kat tişört tekniği uygulayın. İki tişörtü iç içe geçirip aynı anda kesip düğümleyin. Böylece iki katlı, çok daha mukavemetli bir taşıyıcı elde edersiniz.
